Εμβρυομεταφορά καλείται η διαδικασία μεταφοράς των εμβρύων στην κοιλότητα της μήτρας. Η εμβρυομεταφορά, δηλαδή η τοποθέτηση των γονιμοποιημένων εμβρύων πίσω στην μήτρα της γυναίκας, πραγματοποιείται την 2η , 3η, 5η  ή 6η μέρα μετά την γονιμοποίηση, όπου και μπορεί να αξιολογηθεί καλύτερα η ποιότητα των εμβρύων.

Πιο συγκεκριμένα, την 4η μέρα μετά τη γονιμοποίηση, είναι πιο δύσκολο να αξιολογηθεί η ποιότητα των εμβρύων, γιατί σε αυτή τη φάση, το έμβρυο είναι παρόμοιο με μια μπάλα, η οποία ονομάζεται μορίδιο. 

Αξίζει να αναφερθεί πως σε ένα μεγάλο ποσοστό μη εμφύτευσης και καθώς τα επίπεδα της β’ χοριακής αυξάνονται κατά την 5η, 7η και 10η μέρα, στις επόμενες ημέρες (δηλαδή την 11η, 12η  ή 14η ημέρα από την εμφύτευση) μπορεί τα αποτελέσματα κύησης, να είναι αρνητικά.

Εάν τα έμβρυα έχουν καλλιεργηθεί μέχρι το στάδιο της βλαστοκύστης, (το στάδιο στο οποίο φτάνει το έμβρυο την 5η – 6η μέρα της ζωής του) πραγματοποιείται η εμβρυομεταφορά. Ο εμβρυολόγος επιλέγει τα ‘καλύτερα’ έμβρυα, σύμφωνα με τα εξής μορφολογικά κριτήρια:

Η διαδικασία της εμβρυομεταφοράς πραγματοποιείται με την μεταφορά των γονιμοποιημένων εμβρύων πίσω στην ενδομητρική κοιλότητα. Αυτό επιτυγχάνεται με την βοήθεια ενός ειδικού μικρού καθετήρα. Ο εμβρυολόγος αντλεί τα έμβρυα από τον καθετήρα και στην συνέχεια ο γυναικολόγος τον τοποθετεί στην μήτρα, όπου εναποθέτει τα γονιμοποιημένα έμβρυα. 

Η όλη διαδικασία πραγματοποιείται με υπερηχογραφική καθοδήγηση. Οι κινήσεις του γυναικολόγου είναι προσεκτικές και ήπιες και στην συνέχεια, ο καθετήρας μεταφέρεται στο εργαστήριο, για να διαπιστωθεί αν πράγματι μεταφέρθηκαν με επιτυχία τα έμβρυα.

Με την ολοκλήρωση της εμβρυομεταφοράς, η γυναίκα πρέπει να παραμείνει ξαπλωμένη για ένα διάστημα μισής ώρας και τονίζεται η αποφυγή έντονης σωματικής δραστηριότητας και κούρασης για τις επόμενες 2 – 3 μέρες. Η β χοριακή είναι μια ορμόνη, η οποία εντοπίζεται και μετριέται στο αίμα περίπου την 13η μέρα μετά από την εμβρυομεταφορά.

Την ημέρα που πρόκειται να πραγματοποιηθεί η εμβρυομεταφορά, η γυναίκα πρέπει να πιεί 2 και ίσως περισσότερα ποτήρια νερό, για να γεμίσει η κύστη, ώστε να φαίνεται με μεγαλύτερη ευκρίνεια  στον υπέρηχο. 

Φυσικά αν η πίεση από την κύστη προκαλεί προβλήματα και αίσθημα δυσφορίας, τότε σε συνεννόηση με τον γιατρό, η γυναίκα μπορεί να αδειάσει λίγα ούρα, ώστε να νιώσει καλύτερα. Κατά την διάρκεια της εμβρυομεταφοράς, η γυναίκα δεν χρειάζεται να είναι ακίνητη και μπορεί να κουνηθεί αν πχ νιώσει μια ενόχληση, χωρίς να επηρεαστεί αρνητικά το τελικό αποτέλεσμα.

Αν της δημιουργείται άγχος από αυτό το ενδεχόμενο, η λήψη ενός απλού ηρεμιστικού μπορεί να αποτελέσει την λύση στο συγκεκριμένο πρόβλημα.

Κάθε περίπτωση είναι σίγουρα μεμονωμένη, με συνέπεια κάθε γυναίκα να έχει διαφορετικές ανάγκες και πράγματα που πρέπει να προσέξει ή να αποφύγει μετά την εμβρυομεταφορά με βλαστοκύστες. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει πως η γυναίκα δεν μπορεί να επιστρέψει κανονικά στην καθημερινότητά της, χωρίς να απαιτούνται περιορισμοί. 

Σε αντίθεση με παλαιότερα όπου συστηνόταν στη γυναίκα να μένει οπωσδήποτε κλινήρης από την ημέρα της εμβρυομεταφοράς μέχρι και να κάνει το πρώτο τεστ εγκυμοσύνης, πλέον έχει αποδειχθεί ότι η πρακτική αυτή δεν προσφέρει κάτι περισσότερο και δεν μπορεί να εγγυηθεί ένα θετικό αποτέλεσμα.

Αυτό που συνιστάται στη γυναίκα, βάσει των μέχρι τώρα δεδομένων, είναι να ξεκουραστεί για 20 περίπου λεπτά μετά την ολοκλήρωση της εμβρυομεταφοράς και για τις επόμενες 2-3 ημέρες να ακολουθεί κανονικά το πρόγραμμά της μεν, με πιο χαλαρό ρυθμό δε.

Η πολύ έντονη γυμναστική καλό θα είναι να αποφεύγεται, αλλά ένα ήρεμο περπάτημα δεν επηρεάζει αρνητικά σε καμία περίπτωση. Η επιστροφή στην εργασία μπορεί να γίνει κανονικά, όπως και ένα ταξίδι, αρκεί να μην υπάρχει αντίθετη οδηγία από τον μαιευτήρα γυναικολόγο, ο οποίος θα σου πει περισσότερα για τη δική σου περίπτωση.

Είναι απολύτως φυσιολογικό και αναμενόμενο να προκύψουν κάποια συμπτώματα μετά την εμβρυομεταφορά χωρίς, ωστόσο, να αποτελούν απόδειξη για την επιτυχία ή μη της διαδικασίας. Ορισμένα από τα συμπτώματα μετά την εμβρυομεταφορά με βλαστοκύστες ή μετά τη μεταφορά εμβρύων 3ης μέρας είναι τα εξής:

Για την εμβρυομεταφορά μετά από ωοληψία υπάρχουν 2 μέρη ως προς την προετοιμασία του ενδομητρίου. Το πρώτο συμβαίνει κατά τη διέγερση των ωοθηκών, αυτόματα, και το δεύτερο μετά τη διαδικασία της ωοληψίας, όπου η γυναίκα λαμβάνει φάρμακα βάσει των δικών της αναγκών, προκειμένου να υποστηριχθεί το ενδομήτριο και να δημιουργηθούν οι ιδανικές συνθήκες για την εμφύτευση.

Για τα κατεψυγμένα έμβρυα υπάρχουν 3 τρόποι εμβρυομεταφοράς:

1. Αν πρόκειται για φυσικό κύκλο, παρακολουθείται και αναμένεται η ωορρηξία χωρίς να λαμβάνονται φάρμακα. Αφού συμβεί, συστήνονται κάποια φάρμακα που θα καθοριστούν από τον μαιευτήρα γυναικολόγο, όπως γίνεται και στην εμβρυομεταφορά, με τη διαφορά ότι πρόκειται για άλλη δοσολογία.
2. Αν πρόκειται για τροποποιημένο φυσικό κύκλο, γίνεται προσπάθεια συντονισμού της ωορρηξίας με ελάχιστα φάρμακα, στην αρχή του κύκλου της γυναίκας, ούτως ώστε να εξασφαλιστεί ότι θα συμβεί ωορρηξία και να ελαχιστοποιηθεί η πιθανότητα ενός ανωορρηκτικού κύκλου και, κατ’ επέκταση, ακύρωση της εμβρυομεταφοράς. Σημειώνεται πως τα φάρμακα που θα ληφθούν στη συνέχεια ακολουθούν την εμβρυομεταφορά σε φυσικό κύκλο.
3. Αν πρόκεται για τεχνητό κύκλο, ουσιαστικά γίνεται μίμηση της φύσης, με τη χορήγηση των ορμονών που χρειάζεται το ενδομήτριο προκειμένου να αναπτυχθεί εξωγενώς. Οι ορμόνες χορηγούνται σε χαπάκια για λήψη από το στόμα ή κολπικά, ενώ μπορεί να προταθεί και συνδυασμός τους. Ακολουθεί υπερηχογράφημα, που θα δείξει πώς ανταποκρίνεται το ενδομήτριο στη θεραπεία και θα καθορίσει τη μέρα της εμβρυομεταφοράς.

Η αλήθεια είναι πως η εμβρυομεταφορά με ένα ποιοτικό έμβρυο, είναι η πιο σημαντική στιγμή της προσπάθειας της εγκυμοσύνης με εξωσωματική γονιμοποίηση. Ακόμα κι αν όλα έχουν πάει καλά μέχρι τότε, αν η διαδικασία της εμβρυομεταφοράς δεν γίνει σωστά, τότε όλη η προσπάθεια είναι καταδικασμένη να μην έχει το επιθυμητό αποτέλεσμα.

Κατά την εμβρυομεταφορά, μεταφέρονται 2-4 έμβρυα. Ο αριθμός καθορίζεται από παράγοντες όπως η ηλικία της γυναίκας, το αν έχουν γίνει προηγούμενες προσπάθειες και πόσες, καθώς και το αν το ζευγάρι επιθυμεί πολύδυμη κύηση ή όχι. Ο μαιευτήρας γυναικολόγος θα σου δώσει περισσότερες και συγκεκριμένες πληροφορίες βάσει της δικής σου περίπτωσης, στοχεύοντας στην ασφάλειά σου και το επιθυμητό αποτέλεσμα.

Το κόστος της εμβρυομεταφοράς δεν είναι κοινό για κάθε μία από τις περιπτώσεις. Μετά την εξέταση της δικής σου μεμονωμένης περίπτωσης και τον καθορισμό των δικών σου αναγκών από τον μαιευτήρα γυναικολόγο, θα προκύψει η τελική τιμή.

Κατά κανόνα, μετά από 2-3 ημέρες, μπορείς να επιστρέψεις κανονικά στη δουλειά και την καθημερινότητά σου, μπορείς να κάνεις περπάτημα μετά την εμβρυομεταφορά και τις συνήθεις δραστηριότητές σου, με εξαίρεση ίσως πιο βαριές ασκήσεις που ενδέχεται να επιβαρύνουν το σώμα. Ο μαιευτήρας γυναικολόγος θα σε ενημερώσει σχετικά με τις δικές σου μεμονωμένες ανάγκες και κατά πόσο χρειάζεται να αποφύγεις κάποια δραστηριότητα για μεγαλύτερο διάστημα.

Ο μαιευτήρας γυναικολόγος Δρ. Ελευθέριος Αναστασάκης βρίσκεται στη διάθεσή σου, για να σου δώσει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες αναφορικά με την εμβρυομεταφορά. Κλείσε το ραντεβού σου και ενημερώσου λεπτομερώς για όλα τα στάδια και τις παραμέτρους της διαδικασίας!

Μαιευτήρας Χειρουργός Γυναικολόγος MD,MSc,PhD,DFFP

Για την καλύτερη εξυπηρέτηση του κοινού, ο γιατρός δέχεται μόνο μετά από ραντεβού.