Μια κύστη στην ωοθήκη μπορεί να προκαλέσει άγχος, αλλά δεν είναι τίποτα άλλο από ένα σάκο γεμάτο υγρό, ο οποίος σχηματίζεται μέσα στην ωοθήκη (στο εσωτερικό της), είτε πάνω σε αυτή. Οι κύστεις ωοθηκών δεν έχουν σταθερό μέγεθος, αφού μπορεί να έχουν το μέγεθος ενός φασολιού ή να υπερβούν ακόμη και τα 30 εκατοστά.

Οι περισσότερες, ωστόσο, είναι ακίνδυνες. Παράδειγμα τέτοιων κύστεων  είναι οι λειτουργικές κύστες στις ωοθήκες, οι οποίες δεν συνδέονται με ασθένειες και δεν απαιτείται κάποια συγκεκριμένη θεραπεία.

Σε κάθε περίπτωσή, φυσικά, η διάγνωση και η θεραπευτική προσέγγιση από έναν εξειδικευμένο γυναικολόγο είναι απαραίτητη.

Τα ακριβή αίτια δεν είναι γνωστά και η δημιουργία μιας κύστης στην ωοθήκη μπορεί να οφείλεται σε πολλούς λόγους. Παρόλα αυτά, συνήθως η κύστη στην ωοθήκη τείνει να σχηματίζεται, στις περιπτώσεις όπου η ωοθήκη παράγει μεγάλη ποσότητα οιστρογόνων.

Μια κύστη στην ωοθήκη μπορεί να οφείλεται σε μια απλή απόκλιση της περιόδου ή μπορεί να είναι αποτέλεσμα κάποιου ωχρού σωματίου ή ωοθυλάκιου, το οποίο παρέμεινε και μεγάλωσε.

Τέλος, η δημιουργία της μπορεί να οφείλεται και σε μία κύστη που παρουσίασε αιμορραγία ή να αποτελεί μια αρχική εκδήλωση του προβλήματος της ενδομητρίωσης. Πρέπει πάντα όμως να λαμβάνουμε υπόψιν μας και το ενδεχόμενο, η αιτιολογία της να κρύβει κακοήθεια.

• Λειτουργικές

Πρόκειται για τις πιο συνηθισμένες κύστες στην ωοθήκη και οφείλονται σε ορμονικούς-ενδοκρινικούς λόγους. Οι λειτουργικές κύστεις μπορεί να εξαφανιστούν μετά από ένα χρονικό διάστημα οπότε δεν συνίσταται συγκεκριμένη θεραπεία. Σε μερικές περιπτώσεις, ωστόσο, ο γυναικολόγος συστήνει θεραπεία με ορμονικά σκευάσματα, όπως είναι τα αντισυλληπτικά χάπια.

• Οργανικές

Πρόκειται για κύστες που αντιμετωπίζονται με λαπαροσκοπική αφαίρεση, γιατί ενδέχεται η κύστη με το πέρασμα του χρόνου να μεγαλώσει και να μην μπορεί να αφαιρεθεί, ή να δημιουργηθεί συστροφή της ωοθήκης, λόγω της αύξησης βάρους που οφείλεται στην κύστη.

• Σοκολατοειδής κύστη ή ενδομητριωσική

Παρουσιάζονται όταν αναπτυχθεί ενδομητρίωση στις ωοθήκες. Οι σοκολατοειδείς κύστες αποτελούνται από παχύρευστο αίμα, το οποίο έχει την μορφή υγρού με καφέ χρωματισμό και μπορεί να προκαλέσουν πόνο. Η χειρουργική αφαίρεσή τους είναι απαραίτητη καθώς η ενδομητρίωση σχετίζεται με υπογονιμότητα,  και πραγματοποιείται συνήθως  λαπαροσκοπικά.

• Δερμοειδής κύστη

Αποτελεί καλοήθη όγκο των ωοθηκών, που προέρχεται από τα γεννητικά κύτταρα. Η αφαίρεσή τους γίνεται με λαπαροσκοπική χειρουργική και εξαιρούνται μέσα σε ειδικό σάκο.

• Αλλαγή στην έμμηνο ρύση
• Πυελικός πόνος ή πόνος στην πλάτη
• Αίσθημα φουσκώματος ή βάρους χαμηλά στην κοιλιά
• Πόνος κατά την ερωτική επαφή (δυσπαρευνία)
• Πόνος πριν ή μετά την λήξη της περιόδου

Μερικά επίμονα συμπτώματα μπορεί να οφείλονται σε μια  πάθηση που ονομάζεται ‘σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών’ και αποτελεί ουσιαστικά μια ορμονική ανισορροπία, η οποία προκαλεί καθυστέρηση της περιόδου και διάφορα άλλα προβλήματα σχετικά με τις ορμόνες, όπως είναι η παχυσαρκία και η υπογονιμότητα. Ένα ακόμα σύμπτωμα των πολυκυστικών ωοθηκών είναι η αυξημένη τριχοφυΐα του σώματος και δερματολογικές διαταραχές.

Οι εξετάσεις για την διάγνωση μια κύστης των ωοθηκών είναι οι εξής:

Το είδος επέμβασης και η αντίστοιχη θεραπεία, υποδεικνύεται από το μέγεθος της κύστης και από το πως αυτή απεικονίζεται στο διακολπικό υπερηχογράφημα. Οι επεμβάσεις που πραγματοποιούνται είναι οι εξής:

Οι πιο πολλές γυναίκες που εμφανίζουν κύστη στην εγκυμοσύνη, δεν έχουν κανένα σύμπτωμα και το μαθαίνουν μέσα από κλασσικό υπερηχογράφημα της εγκυμοσύνης. Σε αυτή την περίπτωση προτιμάται η συντηρητικής αντιμετώπιση με παρακολούθηση, αφού σε μεγάλο ποσοστό, η κύστη θα απορροφηθεί από μόνη της και θα μειωθεί το μέγεθός της.

Αν η κύστη συνεχίσει να μεγαλώνει κατά το πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης, τότε ο γυναικολόγος θα συστήσει την κατάλληλη μέθοδο αντιμετώπισης, μιας και αυξάνεται ο κίνδυνος επιπλοκών.

Μαιευτήρας Χειρουργός Γυναικολόγος MD,MSc,PhD,DFFP

Για την καλύτερη εξυπηρέτηση του κοινού, ο γιατρός δέχεται μόνο μετά από ραντεβού.