Πρόωρος τοκετός

Τι είναι ο πρόωρος τοκετός;

Πρόωρος είναι ο κάθε τοκετός που λαμβάνει χώρα από την 23η μέχρι την 36η εβδομάδα κύησης. Τα στατιστικά στοιχεία έχουν δείξει πως η συχνότητα του πρόωρου τοκετού ανέρχεται σε ποσοστό 4 – 10% των συνολικών κυήσεων. Κάθε χρόνο γεννιούνται παγκοσμίως πρόωρα, πάνω από 13 εκατομμύρια βρέφη.

Σε αυτή την ενότητα θα μάθουμε τι είναι ο πρόωρος τοκετός, ποια είναι τα συμπτώματα και τα αίτια που τον προκαλούν και πως μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά και με ασφάλεια.

Πότε ξεκινάει ο πρόωρος τοκετός;

Ο τοκετός κανονικά ξεκινάει όταν οι τακτικές συσπάσεις οδηγήσουν σε διαστολή του κόλπου της μήτρας. Αυτό υπό φυσιολογικές συνθήκες συμβαίνει μεταξύ της 37ης και 41ης εβδομάδας κύησης.

Εάν συμβεί νωρίτερα από την 37η εβδομάδα κύησης, τότε μιλάμε για πρόωρο τοκετό. Η συχνότητα του πρόωρου τοκετού είναι 8 στα 100 βρέφη. Υπάρχει βέβαια και το φαινόμενο του πολύ πρόωρου τοκετού το οποίο συμβαίνει μεταξύ των 22-28 εβδομάδων κύησης και η συχνότητά του είναι 1 στα 100 βρέφη.

Περίπου το ¼ των μωρών που γεννιούνται πρόωρα, οφείλεται σε απόφαση των γιατρών που το παρακολουθούν, καθώς υπάρχουν ανησυχίες για την κατάσταση της υγείας της μητέρας ή του μωρού. Ο τρόπος που πραγματοποιείται αυτό είναι με πρόκληση τοκετού, ή με καισαρική τομή.

Ωστόσο, ο πιο συχνός λόγος που γεννιέται πρόωρα ένα μωρό, είναι γιατί ο τοκετός ξεκινάει νωρίτερα απ’ ότι θα έπρεπε.

Τι μπορεί να σημαίνει η πρόωρη γέννηση του μωρού;

Ένας πρόωρος τοκετός μπορεί να προκαλέσει ανησυχία και αγωνία στους γονείς. Ο γιατρός και η μαία είναι οι κατάλληλοι άνθρωποι για να μιλήσεις μαζί τους για αυτό και να σου δώσουν χρήσιμες πληροφορίες και συμβουλές.

Τα μωρά που γεννιούνται πρόωρα έχουν αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσουν προβλήματα υγείας, κυρίως όσον αφορά στην αναπνοή, στην σίτιση και τις λοιμώξεις. Όσο πιο πρόωρο είναι ένα βρέφος, τόσο πιο πιθανό είναι να εμφανίσει κάποιο από αυτά τα προβλήματα και να χρειαστεί να νοσηλευτεί στην μονάδα νεογνών, μετά την γέννηση.

Ωστόσο, είναι σημαντικό να γνωρίζεις πως πάνω από τα 8 στα 10 μωρά που γεννιούνται πρόωρα, μετά τις 28 εβδομάδες κύησης, επιβιώνουν και μόνο ένα μικρό ποσοστό θα αντιμετωπίσει σοβαρές αναπηρίες.

Αν υπάρξει πρόωρος τοκετός, πριν από την 24η εβδομάδα, είναι δυστυχώς πολύ λιγότερο πιθανό πως το μωρό θα καταφέρει να επιβιώσει. Τα μωρά που τελικά καταφέρνουν και επιβιώνουν από έναν τέτοιο πρόωρο τοκετό, συχνά αντιμετωπίζουν πολύ σοβαρά προβλήματα υγείας.

Οι μητέρες που έχουν βιώσει πρόωρο τοκετό είναι πολύ σημαντικό να περνούν όσο περισσότερο χρόνο μπορούν με το μωρό τους, καθώς ο θηλασμός και το μητρικό γάλα είναι πολύ μεγάλης σημασίας για το πρόωρο μωρό.

Τι προκαλεί πρόωρο τοκετό;

Για τις περισσότερες γυναίκες, τα αίτια του πρόωρου τοκετού δεν βρέθηκαν. Υπάρχει η πεποίθηση όμως, πως ένας αριθμός παραγόντων μπορεί να επιφέρει αλλαγές στον τράχηλο και έτσι προκαλείται η έναρξη του τοκετού.

Υπάρχουν ωστόσο ορισμένοι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο, όπως:

  • Εάν σπάσουν νωρίς τα νερά
  • Εάν υπήρχε προηγούμενη εγκυμοσύνη που συνέβη πρόωρος τοκετός, ή τα νερά έσπασαν πριν από τις 37 εβδομάδες
  • Εάν υπήρξε μια προηγούμενη αποβολή (μετά από 14 εβδομάδες κύησης)
  • Εάν υπήρξε κολπική αιμορραγία μετά από 14 εβδομάδες στην εγκυμοσύνη
  • Εάν παρατηρήθηκε ανωμαλία στο σχήμα της μήτρας
  • Εάν κυοφορούνται δίδυμα ή τρίδυμα
  • Εάν υπάρχει πλεονάζον υγρό γύρω από το μωρό (πολυάμνιο)
  • Εάν υφίσταται βραχύς (κοντός) ή χαλαρός τράχηλος της μήτρας
  • Εάν είσαι καπνίστρια
  • Εάν υπήρχαν στο παρελθόν διαταραχές γονιμότητας

Τι συμβαίνει στην περίπτωση που βρίσκεσαι σε πρόωρο τοκετό;

Εάν υπάρξει υποψία έναρξης πρόωρου τοκετού, τότε είναι απαραίτητη η εισαγωγή στο νοσοκομείο. Μπορεί να χρειαστούν μεταξύ 2-4 κορτικοστεροειδείς ενέσεις, συνήθως σε ένα διάστημα μεταξύ 24-48 ωρών, ώστε να μειωθούν οι πιθανότητες των προβλημάτων που προκαλούνται όταν το μωρό γεννιέται πρόωρα και να βοηθηθεί η ανάπτυξή του.

Θα χορηγηθούν επίσης αντιβιοτικά, εφόσον έχει διαπιστωθεί πως έχουν σπάσει τα νερά, για να μειωθεί ο κίνδυνος ενδεχόμενης μόλυνσης.

Φαρμακευτική αγωγή (με δισκία ή μέσω στάγδην χορήγησης) χορηγείται για να γίνει αναστολή του τοκετού, όταν τα νερά δεν έχουν σπάσει και δεν υπάρχει καμία ανησυχία για την κατάσταση της υγείας τόσο της μητέρας, όσο και του μωρού. Αυτό συνίσταται να γίνεται μόνο στις εξής περιπτώσεις:

  • Ενώ λαμβάνονται οι δόσεις των κορτικοστεροειδών
  • Εάν χρειαστεί να γίνει μεταφορά σε νοσοκομείο όπου υπάρχει μονάδα εντατικής θεραπείας νεογνών και βρίσκεται σε μακρινή απόσταση

Τέλος, υπάρχει και η θεραπεία με θειικό μαγνήσιο, μέσω ενδοφλέβιου ορού. Αυτή η περίπτωση συνίσταται όταν η εγκυμοσύνη είναι μικρότερη από 30 εβδομάδες και αναμένεται να ξεκινήσει ο τοκετός μέσα στις επόμενες 24 ώρες.

Αυτή η θεραπεία μειώνει την πιθανότητα επιπλοκών για το μωρό, ιδιαίτερα της εγκεφαλικής παράλυσης. Σε αυτή την θεραπεία ενδέχεται να υπάρξουν μικρές παρενέργειες, όπως είναι η ναυτία και οι εξάψεις.

Άλλοι παράγοντες που μπορεί να οδηγήσουν σε πρόωρο τοκετό

Τα στατιστικά στοιχεία υποδεικνύουν ορισμένους παράγοντες που αυξάνουν τις πιθανότητες μια πρόωρης κύησης. Αυτοί είναι οι εξής:

  • Κάπνισμα κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης
  • Κατανάλωση αλκοόλ
  • Υποσιτισμός
  • Χρήση ναρκωτικών ουσιών
  • Υπερβολική κούραση
  • Άγχος και στρες
  • Ανωμαλίες στην θέση ή αποκόλληση του πλακούντα

Ο γυναικολόγος σε αυτή την περίπτωση θα συστήσει ακινησία, ώστε αρχικά να προληφθεί ο κίνδυνος μιας ενδεχόμενης αποβολής, αλλά και στην συνέχεια ενός πρόωρου τοκετού

  • Ανεπάρκεια του πλακούντα

Σε αυτή την περίπτωση το έμβρυο δεν τρέφεται επαρκώς από τον πλακούντα. Ο γυναικολόγος θα συστήσει ξεκούραση και κατάκλιση, ώστε να πηγαίνει στον πλακούντα η μεγαλύτερη δυνατή ποσότητα αίματος και να τρέφεται καλύτερα το έμβρυο

  • Φλεγμονές του αμνιακού υγρού

Αυτές γίνονται αντιληπτές καθώς προκαλούνται συσπάσεις, στην προσπάθεια του μωρού να βγει από το μολυσμένο περιβάλλον στο οποίο βρίσκεται. Μια λύση είναι η χορήγηση αντιβιοτικών, αλλά συνήθως γίνεται προληπτική καλλιέργεια κολπικού εκκρίματος, ώστε να αντιμετωπιστούν ενδεχόμενα μικρόβια που υπάρχουν

  • Ανοσολογικές αιτίες

Μπορεί να πρόκειται για αντισώματα κατά του μωρού (εξαιτίας του οργανισμού της μητέρας ή του συνδυασμού αντισωμάτων και από τους δυο γονείς). Αυτές οι περιπτώσεις αντιμετωπίζονται με χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής

  • Ανεπάρκεια του τραχήλου

Αυτό σημαίνει πως ο τράχηλος παρουσιάζει χαλαρότητα και δεν μπορεί από ένα σημείο και μετά να κρατήσει το μωρό. Σήμερα αντιμετωπίζεται με την διαδικασία της περίδεσης (ράμμα στον τράχηλο) μόνο εφόσον υπάρχουν απόλυτες ενδείξεις

  • Ανωμαλίες της μήτρας

Μπορεί να πρόκειται για ινομυώματα, ή για ανωμαλίες στον τράχηλο της μήτρας. Σε αυτές τις περιπτώσεις ακολουθείται χειρουργική επέμβαση για την διόρθωση των ανωμαλιών πριν την έναρξη εγκυμοσύνης

  • Ύπαρξη μεγάλης ποσότητας αμνιακού υγρού

Σε αυτή την περίπτωση οι απόψεις ποικίλουν ως προς την αντιμετώπιση. Ορισμένοι γιατροί κάνουν παρακέντηση για να αφαιρέσουν το επιπλέον υγρό και άλλοι περιορίζονται στην στενή παρακολούθηση της εγκύου

  • Παθήσεις κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης

Όπως είναι η υπέρταση ή ο διαβήτης. Αυτές οι παθήσεις αντιμετωπίζονται με φαρμακευτική αγωγή και ειδική διατροφή

  • Ανωμαλίες του εμβρύου

Σε αυτές τις περιπτώσεις πρόκειται ουσιαστικά για αποβολή

  • Κληρονομικότητα

Πρόκειται για τις περιπτώσεις όπου η γιαγιά, η μητέρα και η κόρη έχουν αντιμετωπίσει πρόωρους τοκετούς και ο γιατρός κρίνει πως υπάρχει μια κληρονομική προδιάθεση προς αυτή την κατεύθυνση

  • Σοβαροί τραυματισμοί – Αν η έγκυος υποστεί έναν σοβαρό τραυματισμό (πχ αυτοκινητιστικό δυστύχημα) τότε υπάρχει ο κίνδυνος πρόωρου τοκετού

Τέλος, υπάρχει και η θεραπεία με θειικό μαγνήσιο, μέσω ενδοφλέβιου ορού. Αυτή η περίπτωση συνίσταται όταν η εγκυμοσύνη είναι μικρότερη από 30 εβδομάδες και αναμένεται να ξεκινήσει ο τοκετός μέσα στις επόμενες 24 ώρες.

Αυτή η θεραπεία μειώνει την πιθανότητα επιπλοκών για το μωρό, ιδιαίτερα της εγκεφαλικής παράλυσης. Σε αυτή την θεραπεία ενδέχεται να υπάρξουν μικρές παρενέργειες, όπως είναι η ναυτία και οι εξάψεις.

Πως μπορεί να προληφθεί ο πρόωρος τοκετός;

Ο πρόωρος τοκετός μπορεί να προληφθεί με τους εξής τρόπους:

  • Βελτίωση της ποιότητας ζωής και των καθημερινών συνηθειών. Δηλαδή όχι κάπνισμα και κατανάλωση αλκοόλ, σωστή διατροφή και επαρκής ξεκούραση
  • Συνεργασία με τον γυναικολόγο ώστε να αντιμετωπιστούν έγκαιρα και αποτελεσματικά επικίνδυνες καταστάσεις υγείας, όπως είναι ο σακχαρώδης διαβήτης, η υπέρταση κλπ.
  • Διόρθωση προϋπάρχοντων προβλημάτων, τα οποία θα μπορούσαν τελικά να οδηγήσουν σε ένα πρόωρο τοκετό, πριν ακόμα αρχίσει η εγκυμοσύνη
  • Κατάκλιση και ξεκούραση, στην περίπτωση που κάτι τέτοιο κριθεί απαραίτητο, ανάλογα πάντα με το είδος του προβλήματος που αντιμετωπίζεται
  • Χορήγηση τοκολυτικών φαρμάκων, πρόκειται για ειδικά φάρμακα που αναστέλλουν τον τοκετό και χρησιμοποιούνταν πολύ από τους γυναικολόγους στο παρελθόν

Ενέργειες αντιμετώπισης

Όταν ο γυναικολόγος έχει σοβαρές ενδείξεις πως η έγκυος ενδεχομένως να οδηγηθεί σε πρόωρο τοκετό, θα πρέπει να προσπαθήσει να μειώσει αυτές τις επικίνδυνες πιθανότητες με την χορήγηση ειδικής φαρμακευτικής αγωγής, συμβουλές για ξεκούραση, περίδεση κλπ.

Φυσικά είναι καίριας σημασίας, να παρακολουθεί στενά την έγκυο και την κατάστασή της, ώστε να γνωρίζει την ακριβή πορεία της εγκυμοσύνης της και να επέμβει, αν κάτι τέτοιο χρειαστεί.Θα πρέπει να μεριμνήσει επίσης και για την περίπτωση όπου το μωρό γεννηθεί πρόωρα. Θα πρέπει να προσπαθήσει να ενδυναμώσει το αναπνευστικό του σύστημα, κάνοντας  ενέσεις κορτιζόνης στην έγκυο, που θα βοηθήσουν το παιδί, ακόμα κι αν γεννηθεί πρόωρα, να έχει γερούς πνεύμονες.

Σήμερα οι γιατροί τα χρησιμοποιούν για μικρό χρονικό διάστημα, μέχρι να προλάβουν να δώσουν στην έγκυο την απαραίτητη κορτιζόνη, που χρειάζονται οι πνεύμονες του μωρού για να ενδυναμωθούν

Τι ρόλο παίζει ο πρόωρος τοκετός σε μια μελλοντική εγκυμοσύνη;

Όταν η γυναίκα έχει γεννήσει το μωρό της νωρίτερα από το κανονικό, αυτό σημαίνει ότι διατρέχει αυξημένο κίνδυνο να έχει έναν παρόμοιο πρόωρο τοκετό και σε μια μελλοντική εγκυμοσύνη.

Παρόλα αυτά, είναι εξίσου πιθανό να γεννήσει τελικά το μωρό της, μετά από τις 37 εβδομάδες κύησης την επόμενη φορά. Στην περίπτωση που δεν έχουν διαγνωστεί συγκεκριμένα αίτια, η γυναίκα θα πρέπει να απευθύνεται αμέσως στον ιατρό της, προκειμένου να συμβουλευτεί τη γνώμη του.

 

Φροντίζουμε για εσάς

Είναι σημαντικό να απευθύνεσαι πάντα σε ειδικό γιατρό, με εξειδίκευση και εμπειρία πάνω
στα γυναικολογικά ζητήματα, για οποιαδήποτε απορία και συμβουλή χρειάζεσαι.
Επικοινώνησε τώρα με τον εξειδικευμένο γυναικολόγο στην υπερηχογραφία και στην Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή, διδάκτωρ του πανεπιστημίου Αθηνών, Ελευθέριο Αναστασάκη.

Ό Γιατρός Ελευθέριος Αναστασάκης ανήκει σε ένα ειδικό δίκτυο επιστημόνων υγείας προσφέροντας υπηρεσίες ειδικότητας στον προγεννητικό έλεγχο, την εμβρυομητρική ιατρική, την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή με προσέλκυση ασθενών που αναζητούν γνωμάτευση και θεραπεία από όλη την Ελλάδα και το Εξωτερικό .

Ο γιατρός εξυπηρετεί όλη την Αθήνα στα ιατρεία του στους Αμπελόκηπους και τις Αχαρνές. Καθημερινά δέχεται γυναίκες από όλη την Αττική από περιοχές όπως Ίλιον, Πετρούπολη, Πεύκη, Νέο Ηράκλειο, Καματερό, Φιλαδέλφεια , Άγιοι Ανάργυροι, Αχαρναί και Βριλήσσια. Βασικό μέλημα του Ελευθέριου Αναστασάκη είναι η ελαχιστοποίηση των επεμβατικών μεθόδων.

Ιατρείο Κηφισίας

Λ.Κηφισίας 86, Αμπελόκηποι (πλησίον μετρό Πανόρμου) Βρείτε το στο χάρτη

Ιατρείο Αχαρνές

Πάρνηθος 119 & Αριστοτέλους, Αχαρνές Βρείτε το στο χάρτη

Αναστασάκης Ελευθέριος

Μαιευτήρας Χειρουργός Γυναικολόγος MD,MSc,PhD,DFFP

ΙΑΣΩ

Για την καλύτερη εξυπηρέτηση του κοινού, ο γιατρός δέχεται μόνο μετά από ραντεβού.

Ρωτήστε τον Γιατρό

Επικοινωνήστε με τον Μαιευτήρα Χειρουργό Δρ. Ελευθέριο Αναστασάκη, 24 ώρες το 24ωρο

Not readable? Change text. captcha txt

Start typing and press Enter to search

Κλείσε Ραντεβού