Η καισαρική τομή, σε αντίθεση με τον φυσιολογικό τοκετό, δεν είναι συνήθως η πρώτη επιλογή μιας γυναίκας, αν και υπάρχουν περιπτώσεις όπου κρίνεται απαραίτητο να πραγματοποιηθεί. Ωστόσο, με τη σωστή ενημέρωση, την κατάλληλη προετοιμασία και μια έμπειρη χειρουργική ομάδα στο πλευρό της γυναίκας, όλα θα κυλήσουν ομαλά και με απόλυτη ασφάλεια για εκείνη και το μωράκι της.

Ο αρχικός στόχος πρέπει να είναι ο φυσιολογικός τοκετός. Το βασικό πλεονέκτημά του είναι η γρήγορη ανάρρωση της γυναίκας, ώστε την ίδια ημέρα να είναι καλά και με ελάχιστη ενόχληση. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να μπορεί να διεξαχθεί με ασφάλεια τόσο για τη γυναίκα όσο και για το παιδί. Είναι ευρέως γνωστό ότι με το φυσιολογικό τοκετό ενισχύεται ο ψυχικός δεσμός μητέρας-παιδιού, και η διαδικασία του θηλασμού, ο θηλασμός ενώ η φροντίδα-ανατροφή του νεογνού προωθούνται σημαντικά.

Παρόλα αυτά, σε συγκεκριμένες περιπτώσεις επιβάλλεται για ιατρικούς λόγους η καισαρική γέννα. Ο τοκετός με καισαρική τομή είναι μία ασφαλής μέθοδος τοκετού για τη μητέρα και το νεογνό, ειδικά όταν υπάρχουν συγκεκριμένες ιατρικές ενδείξεις. Το μειονέκτημα της καισαρικής τομής είναι κυρίως η μετεγχειρητική ενόχληση. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια υπάρχουν σημαντικές αλλαγές στην ιατρική αντιμετώπιση του τοκετού.

Με την επισκληρίδια αναισθησία, που γίνεται ανώδυνα και με ασφάλεια, σχεδόν σε όλες τις γυναίκες, καλύπτεται απόλυτα ο πόνος του φυσιολογικού τοκετού, της αποκατάστασης πιθανού τραύματος από τον τοκετό, αλλά και ο πόνος της καισαρικής τομής (καισαρική με επισκληρίδιο).

Η παρακολούθηση του εμβρύου με υπερηχογραφήματα – Doppler και με το καρδιοτοκογράφημα επιτρέπει την αναμονή για φυσιολογικό τοκετό όταν έχει παρέλθει η πιθανή ημερομηνία τοκετού.

Ωστόσο, θα πρέπει ακόμη και αυτές οι παραδεκτές ενδείξεις για καισαρική γέννηση να εξετάζονται προσεκτικά και εξατομικευμένα.

Νέα ανακοίνωση, κοινή, του Αμερικανικού Κολεγίου Μαιευτήρων Γυναικολόγων ACOG και της Εταιρίας Εμβρυομητρικής Ιατρικής SMFM, επισημαίνει ότι: «Επιτρέποντας σε περισσότερες επίτοκες χαμηλού κινδύνου να περνούν περισσότερο χρόνο στο πρώτο στάδιο του τοκετού, μπορεί να αποφευχθεί η άσκοπη πραγματοποίηση καισαρικής τομής στις γυναίκες αυτές».

Οι νέες αυτές συστάσεις έχουν σαν στόχο τη μείωση των ποσοστών καισαρικής τομής στην πρώτη εγκυμοσύνη.

Σύμφωνα λοιπόν με τα σύγχρονα δεδομένα, φαίνεται πως ο τοκετός εξελίσσεται στην πραγματικότητα πιο αργά από ό, τι πιστεύαμε στο παρελθόν και πως πάρα πολλές γυναίκες μπορεί να χρειαστούν λίγο περισσότερο χρόνο στον τοκετό τους προκειμένου να γεννήσουν φυσιολογικά. Εμποδίζοντας την πρώτη καισαρική τομή, θα είμαστε σε θέση να μειώσουμε το συνολικό ποσοστό καισαρική τομής.

Οι ειδικοί πιστεύουν, ότι εάν καταφέρουμε να τροποποιήσουμε κάποιους παράγοντες, όπως είναι να σεβαστούμε τις προτιμήσεις των ασθενών για τον τοκετό, να κάνουμε πιο φιλική προς τον τοκετό την πρακτική μέσα στα μαιευτήρια, και να εκπαιδεύσουμε σωστά κάθε πάροχο υγειονομικής περίθαλψης, τότε είναι πιθανό να συμβάλουμε θετικά στην επίτευξη της μείωσης στα ποσοστά των καισαρικών. Υπάρχει επιτακτική ανάγκη να αποφευχθεί η κατάχρηση της καισαρικής τομής, ιδιαίτερα της πρώτης καισαρικής τομής.

Οι ειδικοί, λοιπόν, προτείνουν πως πρέπει να επανεξεταστεί ο ορισμός της δυστοκίας. Όπως καθημερινά διαπιστώνεται για την πλειοψηφία των φυσιολογικών τοκετών τα τελευταία χρόνια, ο τοκετός προχωρεί με ρυθμό που είναι πιο αργός από ό, τι ήτανε στο παρελθόν.

Ο σύγχρονος καθιστικός τρόπος ζωής παίζει καθοριστικό ρόλο σε αυτόν τον τομέα. Έτσι λοιπόν, πρέπει πλέον να στηριζόμαστε σε νέα δεδομένα, και όχι στα πρότυπα του Friedman κατά τα οποία διδάχθηκε η πλειονότητα των μαιευτήρων γυναικολόγων στο παρελθόν.

Η αργή εξέλιξη του τοκετού κατά το πρώτο στάδιο, εφόσον εξελίσσεται σταδιακά, δεν θα πρέπει να αποτελεί ένδειξη για καισαρική τομή.  Η παρατεταμένη λανθάνουσα φάση (μεγαλύτερη από 20 ώρες σε μια πρωτότοκο και μεγαλύτερη από 14 ώρες σε πολύτοκες γυναίκες), δεν θα πρέπει να αποτελεί ένδειξη για καισαρική τομή. Όσο η μητέρα και το μωρό είναι καλά, η διαστολή τραχήλου 6 εκ. πρέπει να είναι το κατώτατο όριο για την ενεργό φάση του τοκετού.

Εάν παρά τις παραπάνω οδηγίες, θα πρέπει να διενεργηθεί καισαρική γέννηση, ωφέλιμο είναι οι επίτοκες να ενημερώνονται για τα απαραίτητα στάδια της προετοιμασίας.

Σε εκλεκτική καισαρική τομή, λόγω της αναισθησίας, δεν θα πρέπει να έχεις φάει ή πιεί τίποτα για τουλάχιστον 6 ώρες πριν έρθεις στο μαιευτήριο. Η διαδικασία της προετοιμασίας διαρκεί 30 λεπτά ή και λίγο παραπάνω. Κατά την προετοιμασία για καισαρική θα γίνει ευπρεπισμός της κάτω κοιλίας (ξύρισμα χαμηλά στην κοιλιά) ενώ θα πραγματοποιηθεί και κλύσμα πριν την καισαρική.

Μετά από αυτή τη διαδικασία και μέχρι να οδηγηθείς στην αίθουσα του χειρουργείου θα βρίσκεσαι στην αίθουσα τοκετών, όπου μπορεί να είναι μαζί σου ο σύντροφός σου. Στη συνέχεια, θα οδηγηθείς στην αίθουσα του χειρουργείου.

Λίγο πριν ξεκινήσει η επέμβαση θα σου τοποθετήσουν έναν φλεβοκαθετήρα από όπου θα λαμβάνεις ορούς και φάρμακα. Πριν την επέμβαση θα σας τοποθετηθεί ένας ουροκαθετήρας στην ουροδόχο κύστη, ο οποίος θα αφαιρεθεί 12 ώρες περίπου, μετά την επέμβαση. Ταυτόχρονα, θα αφαιρεθεί και ο φλεβοκαθετήρας.

Ίσως χρειαστεί να φορέσεις ειδικές αντιθρομβωτικές κάλτσες που βοηθούν στην πρόληψη των θρομβώσεων στα πόδια. Θα μπορέσεις να βγάλεις τις κάλτσες την επόμενη ημέρα μετά το χειρουργείο, καθώς θα έχεις σηκωθεί και θα έχεις περπατήσει.

Η καισαρική τομή γίνεται συνήθως με μια μορφή αναισθησίας που ονομάζεται «περιοχική», δηλαδή ουσιαστικά επιδρά μόνο σε μία ορισμένη περιοχή του σώματος. Αυτό σημαίνει πως θα έχεις τις αισθήσεις σου κατά τη διάρκεια της επέμβασης, θα μπορείς να δεις το μωρό μόλις γεννηθεί, αλλά δεν θα αισθάνεσαι πόνο.

Ο συνήθης τύπος αυτής της αναισθησίας είναι η «επισκληρίδιος» κατά την οποία το φάρμακο χορηγείται στη σπονδυλική στήλη και «μουδιάζει» το σώμα της εγκύου από τη μέση και κάτω. Η χορήγηση του φαρμάκου σε μικρότερη δόση μπορεί να συνεχιστεί και το πρώτο εικοσιτετράωρο για να υπάρχει ανακούφιση από τον πόνο τις πρώτες ώρες μετά το χειρουργείο.

Η επισκληρίδιος αναισθησία θεωρείται ασφαλής και για την έγκυο αλλά και για το μωρό και σίγουρα είναι ασφαλέστερη από τη γενική αναισθησία.

Η καισαρική τομή διαρκεί συνήθως 30 – 45 λεπτά. Η οριζόντια τομή είναι περίπου 10 εκατοστά και βρίσκεται χαμηλά στην κοιλιά, έτσι ώστε να μπορεί να καλυφθεί με το εσώρουχο.

Μόλις βγει το μωράκι, θα σου το δείξουν και θα του φορέσουν τα βραχιολάκια για την ταυτοποίησή του και θα του πάρουν αποτυπώματα μπροστά σου. Στη συνέχεια, η μαία θα δείξει το μωράκι στον μπαμπά και τους υπόλοιπους συγγενείς και έπειτα θα το πάνε στον ειδικό χώρο ανάνηψης των νεογνών.

Αμέσως μετά τη γέννηση του μωρού, γίνεται και η έξοδος του πλακούντα και στη συνέχεια τοποθετούνται ράμματα στη μήτρα και στα τοιχώματα της κοιλιάς. Το ράμμα που τοποθετείται στο δέρμα είναι συνήθως απορροφήσιμο και δεν χρειάζεται αφαίρεση.

Μόλις ολοκληρωθεί η καισαρική τομή θα σε μεταφέρουν στην ανάνηψη, όπου θα παραμείνεις τις επόμενες 2 ώρες για παρακολούθηση μέχρι να πας στο δωμάτιά σου. Μπορείς να ζητήσεις να θηλάσεις στην ανάνηψη, κατά την πρώτη ώρα της παραμονής σου εκεί.

Μάθε από τον μαιευτήρα γυναικολόγο Δρ. Αναστασάκη πώς γίνεται η καισαρική τομή, ώστε να είσαι προετοιμασμένη από κάθε άποψη πριν έρθει η μεγάλη μέρα!

Συνήθως η μητέρα με το μωρό παραμένουν στο μαιευτήριο 3 – 4 ημέρες. Κατά τη διάρκεια της νοσηλείας θα σου χορηγείται συστηματικά αντιβίωση, παυσίπονα και αντιθρομβωτική αγωγή για όσες μέρες χρειαστεί.

Την ίδια μέρα με την καισαρική τομή, θα αφαιρεθούν οι οροί, ο καθετήρας για τα ούρα και η επισκληρίδιος. Δεν απαιτείται ειδικό διαιτολόγιο μετά από καισαρική τομή, μπορείς να φας ελεύθερα. Οι αντιθρομβωτικές κάλτσες θα αφαιρεθούν επίσης την επομένη του χειρουργείου, καθώς θα έχεις κινητοποιηθεί.

Αλλαγή στο τραύμα θα γίνει το πρώτο 24ωρο μετά το χειρουργείο. Μπορείς να κάνεις ντους την πρώτη μέρα μετά το χειρουργείο, χωρίς να αφαιρέσεις τη γάζα που καλύπτει το τραύμα (συνήθως χρησιμοποιείται αδιάβροχη γάζα).

Ακολουθώντας τις οδηγίες για μετά την καισαρική θα εξασφαλίσεις ακόμα πιο άμεση και αποτελεσματική ανάρρωση!

Δεν απαιτείται αντιβίωση στο σπίτι. Τα παυσίπονα συνεχίζεις μόνο εφόσον πονάς, δεν είναι υποχρεωτικά. Σίδηρο μπορείς να συνεχίσεις να παίρνεις για 40 ημέρες ή και επιπλέον για όσο διάστημα θηλάζεις. Το αίμα θα συνεχιστεί περίπου για 20 μέρες, αλλά σταδιακά η ροή του θα μειώνεται.

Μπορεί να παρατηρήσεις κάποιες διακυμάνσειςς στη ροή του αίματος (κάποια μέρα λιγότερο, κάποια μέρα λίγο περισσότερο αίμα). Σεξουαλικές επαφές μπορείς να ξεκινήσεις να έχεις  40 ημέρες μετά το χειρουργείο. Ασκήσεις πυελικού εδάφους μπορείς να ξεκινήσεις άμεσα μετά το χειρουργείο, ενώ γυμναστική (κοιλιακούς) μπορείς να ξεκινήσεις μετά από 6 εβδομάδες, έτσι ώστε να έχει επουλωθεί πρώτα η τομή στην κοιλιά σου.

Την τομή δεν χρειάζεται να την αλλάζεις στο σπίτι, προτιμότερο είναι να μένει το τραύμα ανοιχτό ώστε να αναπνέει και να χρησιμοποιείται κάθε βράδυ κάποια επουλωτική κρέμα (HY – SIL) για 40 ημέρες.

Η αναπλαστική κρέμα μετά την καισαρική ενυδατώνει την ουλή, συμβάλλοντας στην αναδόμηση και επανόρθωσή της. Επιπλέον, με τη χρήση μιας αναπλαστικής κρέμας επιτυγχάνεται καταπράυνση της περιοχής και αποτρέπεται η μόλυνση από βακτήρια.

Γενικά, αν και υπάρχουν αρκετές ενδείξεις για τοκετό με καισαρική τομή, η σωστή συνεργασία της επιτόκου με τη μαία και τον μαιευτήρα, καθώς και η εφαρμογή σύγχρονων μεθόδων παρακολούθησης κατά την κύηση και τον τοκετό επιτρέπουν στο 80 – 90% των γυναικών να γεννήσουν φυσιολογικά.

Συνοψίζοντας, θα πρέπει να θυμόμαστε ότι η εγκυμοσύνη σήμερα είναι πιο ασφαλής από ποτέ, οι γυναίκες ζουν περισσότερο, διεκδικούν κι απολαμβάνουν πιο πολλά κι εκείνο που προέχει είναι η υγεία της μητέρας και του παιδιού, γιατί η αξία της ποιότητας ζωής αποκτά ολοένα και μεγαλύτερη σημασία.

Όπως και σε οποιοδήποτε χειρουργείο, έτσι και στην καισαρική τομή υπάρχουν ορισμένες επιπλοκές για τις οποίες η μέλλουσα μαμά θα πρέπει να έχει ενημερωθεί από τον μαιευτήρα γυναικολόγο της. Οι επιπλοκές αυτές μπορεί να προκύψουν κατά τη διάρκεια του χειρουργείου ή μετά. Παρακάτω αναφέρονται κάποιες από αυτές, οι οποίες αξίζει να σημειωθεί ότι δεν είναι ιδιαίτερα συχνές.

Συνοψίζοντας, θα πρέπει να θυμόμαστε ότι η εγκυμοσύνη σήμερα είναι πιο ασφαλής από ποτέ, οι γυναίκες ζουν περισσότερο, διεκδικούν και απολαμβάνουν πιο πολλά. Εκείνο που προέχει είναι η υγεία της μητέρας και του παιδιού, γιατί η αξία της ποιότητας ζωής αποκτά ολοένα και μεγαλύτερη σημασία.

Ενημερώσου από τον μαιευτήρα γυναικολόγο Δρ. Ελευθέριο Αναστασάκη σχετικά με ό,τι είναι χρήσιμο να γνωρίζεις σχετικά με την καισαρική τομή και προετοιμάσου πλήρως για την πιο ευτυχισμένη στιγμή της ζωής σου!

Ο γιατρός εξυπηρετεί όλη την Αθήνα στα ιατρεία του στους Αμπελόκηπους και τις Αχαρνές. Καθημερινά δέχεται γυναίκες από όλη την Αττική από περιοχές όπως Ίλιον, Πετρούπολη, Πεύκη, Νέο Ηράκλειο, Καματερό, Φιλαδέλφεια , Άγιοι Ανάργυροι, Αχαρναί και Βριλήσσια. Βασικό μέλημα του Ελευθέριου Αναστασάκη είναι η ελαχιστοποίηση των επεμβατικών μεθόδων.